دفتر پادشاهی بریتانیا اعلام کرد لیز تراس روز سهشنبه (۱۵ شهریور) در جریان حضور در قلعه بالمورال اسکاتلند به طور رسمی از سوی ملکه الیزابت دوم به عنوان نخستوزیر بریتانیا منصوب شد. کمی قبل از آن، بوریس جانسون،، نخستوزیر پیشین از همحزبیهایش خواست از دولت جدید حمایت کنند.
تصاویر منتشر شده از سوی پادشاهی بریتانیا نشان میدهد ملکه ۹۶ ساله این کشور با تکیه بر عصا، با نخستوزیر جدید ۴۷ ساله که پانزدهمین رییس دولت بریتانیا در دوران سلطنت ۷۰ ساله الیزابت دوم محسوب میشود، دست میدهد.
کاخ باکینگهام روز سهشنبه در بیانیهای اعلام کرد: «ملکه امروز الیزابت تراس، نماینده مجلس را به حضور پذیرفت و از او خواست تا دولت جدیدی تشکیل دهد.»
در این بیانیه همچنین آمده است که خانم تراس پیشنهاد ملکه را پذیرفت و با او دست داد تا به عنوان نخستوزیر و اولین لرد خزانهداری منصوب شود.
ملکه الیزابت دوم اندکی قبل از آن، بوریس جانسون را برای دریافت استعفایش به حضور پذیرفت. جانسون کمی بیش از سه سال در قدرت بود.
مراسم دیدار نخستوزیر جدید با ملکه بریتانیا معمولا در کاخ سلطنتی باکینگهام لندن برگزار میشود اما امسال به دلیل مشکلات حرکتی ملکه بریتانیا، این دیدار در بالمورال انجام شد.
خداحافظی جانسون با «بهترین شغل جهان»
در ساعات اولیه صبح سهشنبه، بوریس جانسون در یک سخنرانی کوتاه مقابل دفتر نخستوزیری در محوطه خیابان داونینگ، از کارنامه خود در حضور جمعی از حامیان و دستیارانش دفاع کرد.
او خود را به «موشکی که ماموریت خود را انجام داده» تشبیه کرد و گفت: «من قویترین حمایت خود را به این دولت ارائه خواهم کرد.»
جانسون که با خارج کردن بریتانیا از اتحادیه اروپا به قهرمان جناح راست بریتانیا تبدیل شده بود، پس از سه سال و ۴۴ روز نخستوزیری را واگذار کرد.
او که دوران نخستوزیریاش کمی بیش از ترزا می به طول کشید، در سال ۲۰۱۹ جایگزین خانم می شد اما پس از یک سری رسوایی که استعفای چندین عضو دولت را در پی داشت، شغلی که آن را «بهترین شغل جهان» میخواند، رها کرد.
جانسون در سخنرانی خود گفت: «لیز تراس برای خارج کردن مردم بریتانیا از بحران همهکار انجام میدهد».
او در ادامه گفت: «اقتصاد بریتانیا در شرایط دشواری قرار دارد و کسانی که سعی میکنند ملت بریتانیا را از هم جدا کنند هرگز موفق نخواهند شد.»
نخستوزیر مستعفی بریتانیا ضمن اعلام حمایت از لیز تراس تاکید کرد: «از بحران موجود عبور خواهیم کرد.»
برنامههای سومین نخست وزیر زن بریتانیا
لیز تراس سومین نخست وزیر زن بریتانیا پس از مارگارت تاچر (۱۹۷۹-۱۹۹۰) و ترزا می (۲۰۱۶-۲۰۱۹) به شمار میرود.
او که پیشتر وزیر دارایی و وزیر امور خارجه بریتانیا بود، با ۵۷ درصد آرای رایدهندگان حزب محافظهکار به عنوان رهبر این حزب انتخاب شد. رقیبش ریشی سوناک، در مقابل ۴۳ درصد رای آورد و شکست خورد.
تراس روز دوشنبه پس از اعلام رسمی نتایج نهایی انتخابات درونحزبی وعده داد که «مثل یک محافظهکار» حکومت کند، «یک طرح جسورانه برای کاهش مالیاتها و رشد اقتصاد» را اجرا کند و در انتخابات قانونگذاری که برای اوایل سال ۲۰۲۵ برنامهریزی شده است، حزب کارگر را شکست دهد.
نخستوزیر جدید که تحت فشار برای کمک به میلیونها بریتانیایی است که با افزایش هزینههای زندگی به ویژه انرژی روبهرو هستند، گفت که میخواهد با بحران افزایش قیمتها مقابله کند.
در زمینه سیاست خارجی، تراس گفته است در برابر ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، موضع سختی خواهد داشت. با این حال تراس در مصاحبه با تلگراف گفت که اگر روسیه از اوکراین عقبنشینی کند و تعهد بدهد به تجاوزگری پایان دهد، ممکن است تحریمهای مسکو برداشته شود.
او تاکید کرد تحریمهای روسیه باید امکان بازگشت داشته باشند تا از تجاوزگری دوباره مسکو جلوگیری کنند.
تراس همچنین پیشتر گفته بود «همه گزینهها» در برابر ایران در صورت شکست مذاکرات هستهای وجود دارد. گرچه سوناک هم خواستار قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی بریتانیا شده بود.
چندی پیش، تراس در نامهای که برای گروه پارلمانی «دوستان محافظهکار اسرائیل» وابسته به حزب محافظهکار بریتانیا ارسال کرد، درباره ایران نوشت: «به ایستادگی در برابر دشمنی ایران و تلاش آنان [مقامهای جمهوری اسلامی] برای دستیابی به سلاح اتمی متعهدم.»
تراس همچنین در این نامه خود اعلام کرد در صورت رسیدن به مقام نخستوزیری بریتانیا، انتقال سفارت بریتانیا به اورشلیم را در نظر خواهد داشت.