ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، در دیدار با ابراهیم رئیسی در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای گفت روسیه از این که جمهوری اسلامی به زودی به این سازمان «جدی، بزرگ و معتبر» می‌پیوندد، «بسیار خوشحال است.»
پوتین روز پنجشنبه ۲۴ شهریور گفت: «همان‌طور که با شما توافق کردیم، ما هر کاری انجام دادیم تا ایران به عضویت کامل سازمان شانگهای درآید.»
او در ادامه گفت: «شریکان ما در این سازمان از درخواست شما حمایت کرده‌اند و تنها آخرین تشریفات باقی مانده است.»
رییس‌جمهوری روسیه گفت: «در بسیاری از مسائل بین‌المللی، مواضع مسکو و تهران نزدیک یا منطبق است. ما فعالانه در عرصه بین‌المللی همکاری می‌کنیم.»
پوتین همچنین گفت هیاتی متشکل از ۸۰ شرکت بزرگ از روسیه، هفته آینده به ایران سفر خواهند کرد.
کمی قبل از آن، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، از امضای یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای خبر داد.
امیرعبداللهیان در حساب کاربری خود در توییتر نوشت که امضای این یادداشت تعهدات در شهر سمرقند و همراه با دبیر کل سازمان همکاری شانگهای انجام شده است.
او اضافه کرد: «اکنون وارد مرحله جدید همکاری‌های متنوع اقتصادی، تجاری، ترانزیت، انرژی و … شده‌ایم.»
ژانگ مینگ، دبیر کل سازمان همکاری شانگهای گفت: «پس از انجام کلیه تعهدات مندرج در این تفاهم‌نامه، جمهوری اسلامی ایران به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای در خواهد آمد.»
همزمان ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در حساب توییتر خود نوشت امضای این یادداشت تعهدات «تحول مهم و ماندگار دیگری در تقویت سیاست همسایگی، هم‌گرایی و پیوستگی منطقه‌ای و عمق بخشیدن به چندجانبه‌گرایی است.»
او اضافه کرد که جمهوری اسلامی با این اقدام نشان داد منتظر برجام و بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی خود نمی‌ماند.
شهریور سال گذشته، همزمان با اجلاس سازمان همکاری شانگهای، مقام‌های جمهوری اسلامی از آغاز روند عضویت دائم ایران در این سازمان خبر دادند.
امیرعبداللهیان در توییترش نوشت که سند عضویت دائم جمهوری اسلامی در این سازمان «به تاييد سران رسید».
با این حال، همان زمان، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده سابق و رییس کمیسیون سیاست خارجی در مجلس دهم، گفته بود: «یکی از موانعی که باعث می‌شود ایران سخت‌ترین شرایط را برای پیوستن به اتحادهای منطقه‌ای داشته باشد، درگیر بودنش با چالش‌های بین‌المللی است.»
جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی عضو ناظر سازمان شانگهای است.
هفت سال پیش و با امضای توافق برجام، روسیه تلاش کرد تا مراحل اولیه عضویت رسمی ایران در این سازمان آغاز شود اما تلاش مسکو با مخالفت برخی اعضا روبه‌رو شد.
«سازمان همکاری شانگهای» که یک سازمان بین دولتی منطقه‌ای برای همکاری‌های چند جانبه امنیتی و اقتصادی است، در سال ۲۰۰۱ از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان پایه‌گذاری شد.
توافق بازگشت به برجام پس از درخواست ایران برای بسته شدن پرونده سایت‌های مشکوک بار دیگر در وضعیتی بلاتکلیف قرار گرفته اما اصرار جمهوری اسلامی بر این موضوع همچنان ادامه دارد.
جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر سیاست گرایش به روسیه و چین را به شدت دنبال کرده اما با این حال اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، حتی در روابط تهران با پکن و مسکو نیز مانعی بزرگ به شمار می‌رود.