با ادامه تنشهای سیاسی میان آنکارا و استکهلم، رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، در واکنش به سوزاندن قرآن مقابل سفارت ترکیه در پایتخت سوئد، گفت این کشور منتظر حمایت آنکارا برای پیوستن به ناتو نباشد.
اردوغان در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «آشکار است آنهایی که موجب بروز چنین اقدام توهینآمیزی در برابر سفارتخانه ما شدند، نباید دیگر برای قبول درخواستشان انتظار سخاوت از ما داشته باشند.»
خشم اردوغان از مجوزی است که دولت سوئد به راسموس پالودان، فعال راست افراطی سوئدی-دانمارکی برای تظاهرات روز شنبه ۲۱ ژانویه (اول بهمن) مقابل سفارت ترکیه در استکهلم داد.
پالودان که به عنوان یک فعال ضد اسلام و ضد مهاجرت شناخته میشود، تحت حفاظت شدید پلیس و در پناه موانع فلزی، نسخهای از قرآن را سوزاند.
مقامهای سوئدی در پاسخ به اعتراضات ترکها، گفتند برپایی تجمع بر اساس آزادی تجمعات و بیان و مطابق با قانون اساسی این کشور مجاز است اما از برنامه معترضان برای آتش زدن قرآن در این تظاهرات مطلع نبودهاند و در درخواست مجوز برگزارکنندگان هم به آن اشاره نشده بود.
اردوغان اما قرآنسوزی را دستاویزی برای تکرار مخالفت خود با عضویت سوئد در ناتو قرار داد و روز سوم بهمن صراحتا تاکید کرد: «اگر به اعتقادات مذهبی جمهوری ترکیه یا مسلمانان احترام نگذارید، هیچ حمایتی از جانب ما دریافت نخواهید کرد.»
سوئد و فنلاند پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین درخواست عضویت در ناتو را ارائه کردند؛ عضویتی که مشروط به موافقت همه اعضای ناتو از جمله ترکیه است.
آنکارا اما از ماه می گذشته این دو کشور را به پناه دادن به شبهنظامیان و هواداران کُرد متهم و موافقتش را با این درخواست مشروط به چند خواسته کرد.
به اعتقاد اردوغان، سوئد و فنلاند به شرکتکنندگان در کودتای ۲۰۱۶ علیه او و همچنین نیروهای پکک و متحدانش در شمال سوریه و عراق پناه داده و اکنون خواهان استرداد چند رهبر برجسته از این نیروها به ترکیه است.
در واکنش به سوزانده شدن قرآن همچنین ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، آن را اقدامی «شرورانه»، «نفرتانگیز» و «بیاحترامی» خواند که میتواند در راستای «خرابکاری علیه اتحاد ناتو» انجام گرفته باشد.
پرایس با تاکید بر این که «سوزاندن کتابی که برای عده کثیری از انسانها مقدس شمرده میشود، بیاحترامی است»، آن را اقدامی برای تضعیف وحدت ناتو خواند و گفت این اقدام تحریککننده احتمالا عامدانه و به منظور اثرگذاری بر پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو بوده است.
اولاف کریسترسون، نخستوزیر سوئد هم در روزهای گذشته و در اظهاراتی مشابه، اقدام معترضان کُرد در استکهلم برای «دار زدن آدمک اردوغان» را عامدانه و در راستای لطمه زدن به درخواست سوئد برای عضویت در ناتو دانسته بود.
اشاره او به تظاهرات کُردهای مقیم سوئد بود که طی آن آدمکی شبیه به اردوغان را از یک تیر چراغ برق مقابل ساختمان شهرداری استکهلم آویزان کردند.
افزایش تنشهای سیاسی میان آنکارا و استکهلم باعث شده نتیجه عضویت سوئد و فنلاند در ناتو که نیازمند حمایت «همه اعضای» پیمان نظامی آتلانتیک شمالی است، در هالهای از ابهام قرار بگیرد.