پس‌لرزه‌ها در ترکیه در شرایطی ادامه دارد که بانک جهانی خسارات وارده به این کشور را ۳۴ میلیارد دلار برآورد کرده است. از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان به دلیل کم‌کاری‌ها در امدادرسانی روزهای نخست زلزله از مردم «حلالیت» خواست اما مخالفانش، کارزاری با عنوان «حلال نمی‌کنیم» راه انداختند.
با گذشت بیش از سه هفته از زلزله بزرگ ترکیه، پس‌لرزه‌هایی ادامه دارد که بزرگی و اثرگذاری برخی از آن‌ها به اندازه یک زلزله مجزاست.
ظهر دوشنبه زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵/۶ در منطقه یشیلیورت مالاتیا (ملطیه) رخ داد که به گزارش مدیرکل سازمان حوادث غیرمترقبه ترکیه، منجر به کشته شدن یک نفر و زخمی شدن ۱۱۰ شهروند شد.
در این پس‌لرزه همچنین ۲۹ ساختمان فرو ریختند و عملیات جست‌وجو و نجات در دو ساختمان فرو ریخته همچنان ادامه دارد.
بر اساس گزارش آفاد (مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه)، ۶۵۰ امدادرسان از طریق مسیرهای هوایی و جاده‌ای به منطقه آسیب‌دیده اعزام شده‌اند.
هم‌زمان با ادامه‌دار شدن تلفات زلزله، پلیس ترکیه اعلام کرد ۲۷ نفر را در ارتباط با «انتشار پست‌های تحریک‌آمیز درباره زلزله در شبکه‌های اجتماعی» دستگیر کرده است.
در این گزارش آمده که هزار و پنج نفر از مدیران حساب‌های کاربری شناسایی، برای ۵۵۷ نفر پرونده قضایی تشکیل و ۱۴۱ نفر هم بازداشت شده‌اند.
به گفته پلیس، ۸۱ وب‌سایت فعال در زمینه کلاه‌برداری و فیشینگ بسته شدند و اقدامات لازم در برخورد با ۱۵ حساب کاربری که با سوءاستفاده از نام نهادهای رسمی از شهروندان برای کمک به زلزله‌زدگان تقاضای پول می‌کردند نیز انجام شده است.
سفر وزیر امور خارجه مصر به مناطق زلزله‌زده ترکیه
از سوی دیگر ارسال کمکهای بین‌المللی به مناطق زلزله‌زده ترکیه ادامه دارد و مصر، روز گذشته یک کشتی حامل حدود ۵۲۰ تن کمکهای بشردوستانه را به ترکیه تحویل داد.
سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر، در مراسم استقبال از کشتی حامل کمکهای انسانی مصر برای زلزله‌زدگان ترکیه در بندر بین‌المللی مرسین شرکت کرد.
او در نشست خبری مشترک با مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفت: «مصر همیشه در کنار برادران خود در ترکیه خواهد بود. یقین دارم روابط ما از این پس به بهترین سطح ارتقا خواهد یافت.»
مولود چاووش‌اوغلو نیز در این نشست خبری از وزیر امور خارجه مصر به دلیل «کمکهای ارزشمند و همبستگی صمیمانه دولت و مردم مصر با زلزله‌زدگان ترکیه» قدردانی کرد.
او همچنین توسعه روابط ترکیه و مصر را «به نفع هر دو کشور» خواند و گفت: «رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه مصر بلافاصله پس از وقوع زلزله با مقامات ترکیه تماس برقرار کردند که این تماس‌ها در این دوران دشوار، معنادار بود.»
سامح شکری اولین مقام بلندپایه مصری است که بعد از سال ۲۰۱۳ به ترکیه سفر می‌کند.
چاووش‌اوغلو این سفر را نتیجه ملاقات رجب طیب اردوغان و عبدالفتاح السیسی، روسای جمهوری ترکیه و مصر در دوحه دانست که به گفته او، صفحه جدیدی را در روابط دو کشور گشوده است.
حلالیت‌خواهی اردوغان و واکنش احزاب مخالف
در داخل ترکیه اما زلزله به موضوعی جدی برای منازعات سیاسی احزاب رقیب در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌روی این کشور تبدیل شده است.
اردوغان در سفر روز دوشنبه به یکی از مناطق زلزله‌زده گفت: «به دلیل مشکلاتی که در روزهای اول پس از زلزله ایجاد شد، از شما حلالیت می‌خواهم.»
بر اساس گزارش رسانه‌های ترکیه، اردوغان که همراه با دولت باغچه‌لی، رهبر حزب حرکت ملی و متحد سیاسی خود از مناطق زلزله‌زده بازدید می‌کرد، در منطقه آدی‌یامان با شعارهای اعتراضی مردم مورد استقبال قرار گرفت.
او در واکنش به این اعتراض، به کم‌کاری روزهای نخست پس از زلزله اعتراف کرد و ضمن طلب حلالیت از مردم گفت: «به خاطر اثرات مخرب زمین‌لرزه‌ها، شرایط بد جوی و آسیب رسیدن به زیرساخت‌ها متاسفانه در چند روز نخست نتوانستیم آن‌گونه که می‌خواستیم فعالیت کنیم.»
احزاب مخالف اردوغان اما نسبت به این موضوع واکنشی منفی نشان دادند؛ از جمله احمد داود اوغلو، دبیر‌کل حزب آینده که با انتشار ویدیویی در حساب کاربری خود در توییتر گفت: «حلالیت خواستن تنها با پذیرفتن جرم امکان‌پذیر است.»
صلاح‌الدین دمیرتاش، رییس مشترک پیشین حزب دموکراتیک خلق‌‌ها که اکنون زندانی است هم در واکنش به سخنان رجب طیب اردوغان، او را «بی‌شرم» خواند و گفت: «در حالی که مسوول مرگ ۱۰۰ هزار نفر هستی، اما بی‌خیال استعفا دادن، حتی داری دوباره نامزد ریاست جمهوری می‌شوی. بدون آن که خجالت بکشی. واقعا که شرم بر تو باد. حلالت نمی‌کنم.»
علاوه بر سیاستمداران، کاربران شبکه‌های اجتماعی هم در واکنش به صحبت‌های رییس‌جمهوری ترکیه، کارزاری با عنوان «حلال نمی‌کنیم» راه انداختند.
منتقدان اردوغان می‌گویند تاکید او بر ابعاد «بی‌سابقه» زلزله اخیر ترکیه که آن را «فاجعه قرن» نیز خوانده، توجیهی برای ناکار‌آمدی دولتش در رسیدگی به آسیب‌دیدگان است.
خسارت ۳۴/۲ میلیارد دلاری ترکیه از زلزله
روز ششم فوریه (۱۸ بهمن) دو زلزله به بزرگی ۷/۸ و ۷/۵ ترکیه را لرزاند که به گفته بانک جهانی، بیش از ۳۴ میلیارد دلار خسارت برای این کشور داشته است.
بر اساس این گزارش، خسارت ۳۴/۲ میلیارد دلاری ترکیه از این زلزله، معادل چهار درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۲۱ است.
این گزارش برآورد کرده که هزینه‌های بازیابی و بازسازی مناطق زلزله‌زده بسیار بزرگ‌تر و احتمالا دو برابر بیشتر از میزان خسارات واده خواهد بود.
همچنین زیان‌های تولید ناخالص داخلی مرتبط با اختلالات اقتصادی نیز به هزینه‌های زلزله‌ها اضافه می‌شود.
تاکنون بیش از هفت هزار و ۵۰۰ پس‌لرزه در ۱۱ استان جنوب ترکیه رخ داده است. این مناطق جزو فقیرترین مناطق این کشور و همچنین میزبان بیش از ۱/۷ میلیون پناهنده سوری (نیمی از کل پناهنده‌های سوری ساکن ترکیه) هستند.