با گذشت کمتر از یک هفته از مرگ ابراهیم رئیسی، رییس دولت سیزدهم، شماری از رسانهها در ایران روز شنبه پنج خرداد به گمانهزنی درباره نامزدهای احتمالی انتخابات ریاستجمهوری پرداختند. انتخابات زودهنگام هشت تیر ۱۴۰۳، سرنوشت جایگزین رئیسی و رییس دولت چهاردهم را مشخص خواهد کرد.
روزنامههای اعتماد و هممیهن روز شنبه تیتر نخست خود را به معرفی کاندیداهای احتمالی این دوره از انتخابات ریاستجمهوری اختصاص دادند.
فهرستهایی پر و پیمان با نام ۲ زن
لیست روزنامه هممیهن ۲۰ نفره است که ۱۷ نام آن با لیست اعتماد مشترک است.
نامهای مشترک هر دو فهرست عبارتند از: محمدباقر قالیباف، علی لاریجانی، سعید جلیلی، ناصر همتی، محسن رضایی، مجید انصاری، مهرداد بذرپاش، محمدرضا عارف، پرویز فتاح، محمدجواد ظریف، محسن هاشمی، مسعود پزشکیان، حسین دهقان، علیرضا زاکانی، اسحاق جهانگیری، محمد مخبر و محمدجواد آذری جهرمی.
هممیهن از امیرحسین قاضیزاده هاشمی، سورنا ستاری و یک زن که در این فهرست جا دارد یعنی جمیله علمالهدی نیز نام برده است.
جمیله علمالهدی، بزرگترین دختر احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد است و همسر ابراهیم رئیسی.
به گفته هممیهن، نام او در میان چهرههای مورد نظر اصولگرایان برای انتخابات ریاستجمهوری نیز به چشم میخورد زیرا هم میتواند راه همسرش را ادامه دهد و هم در صورت عبور از سد شورای نگهبان، ممکن است اولین رییسجمهوری زن در ایران بشود.
مهر ماه سال گذشته، حاشیههایی درباره معرفی او بهعنوان «بانوی اول» از سوی شبکه پرستیوی، متعلق به صداوسیمای جمهوری اسلامی شکل گرفت که مدتی بعد جمیله علمالهدی گفت این عنوان متعلق به همسر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی است.
اواخر آذر سال گذشته فایننشال تایمز در گزارشی نوشت همسر ابراهیم رئیسی و دختر امام جمعه مشهد «از سایه خارج میشود».
پیش از آن در مرداد سال ۱۴۰۲ وبسایت خبری-تحلیلی امواج مدیا در بریتانیا گزارش داده بود دخالتهای جمیله علمالهدی در امور دولتی، خامنهای را «عصبانی» کرده است.
روزنامه اعتماد نیز در فهرست احتمالی خود از یک زن نام برد: شهیندخت مولاوردی، سیاستمدار اصلاحطلب که در دولت حسن روحانی سمتهایی چون دستیار ویژه رییسجمهوری در امور حقوق شهروندی و معاون امور زنان و خانواده را بر عهده داشت.
تعداد افرادی که اعتماد برای کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری پیشِ رو معرفی کرد ۳۶ نفر است.
بهجز موارد مشترک با لیست هممیهن و مولاوردی، نام این ۱۸ نفر در فهرست اعتماد دیده میشود: عباس آخوندی، محمود احمدینژاد، محمد باقری، عزیز جعفری، غلامعلی حداد عادل، محمدجواد حقشناس، علی ربیعی، محمد شریعتمداری، علی شمخانی، محمد صدر، عزتالله ضرغامی، علی طیبنیا، حسین علایی، مصطفی کواکبیان، غلامحسین محسنی اژهای، علی مطهری، محسن مهرعلیزاده و محمدباقر نوبخت.
کانال تلگرامی دولت بهار، وابسته به محمود احمدینژاد، روز شنبه با انتشار ویدیوهایی از تجمع و حضور «نمایندگان اقشار مختلف مردم قم» مقابل منزل او خبر داد.
این کانال نوشت تجمعکنندگان «مصرانه» از احمدینژاد خواستند تا برای «به سامان رساندن مشکلات و شرایط سخت امروز کشور، خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهد» و در انتخابات پیشِ رو ثبتنام کند.
احمدینژاد در پاسخ به این افراد گفت شرایط را برای اینکه «چه اقدامی به نفع مردم و کشور است» بررسی و پس از جمعبندی، نتیجه را اعلام میکند.
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز و استاندار آذربایجان شرقی در دولت احمدینژاد نیز روز شنبه گفت اگر احمدینژاد کاندیدای ریاستجمهوری شود، نفر نخست رای مردم خواهد بود.
او تهدید کرد که اگر احمدینژاد بیاید و از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شود، «پیامد ناگواری خواهد داشت».
گمانهزنی خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران درباره حضور چهرههای اصلاحطلب
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، روز شنبه در گزارشی به گمانهزنی درباره حضور چهرههای جریان سیاسی موسوم به اصلاحطلب در انتخابات ریاستجمهوری پیشِ رو پرداخت.
تسنیم نوشت: «از میان کاندیداهای مطرح جریان اصلاحات، تا کنون حضور چهرههایی چون محمدرضا عارف و عبدالناصر همتی محتمل به نظر میرسد.»
علیرضا خامسیان، مشاور محمدرضا عارف، روز شنبه به ایلنا گفت او درباره چگونگی نقشآفرینی در انتخابات ریاستجمهوری «با خردجمعی» تصمیمگیری میکند.
به گفته تسنیم، «خلاف گمانهزنیها و نظرسنجیهایی که در روزهای اخیر در فضای مجازی داغ شده»، محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی برنامهای برای کاندیداتوری در انتخابات آتی ریاستجمهوری ندارند.
تسنیم علی لاریجانی را نیز به «اردوگاه اعتدالیون» نسبت داد و نوشت او درباره حضور در عرصه انتخابات این دوره «بیرغبت نیست» اما کاندیداتوری خود را «منوط به تحقق برخی شرط و شروط» از سوی یکی از احزاب این طیف کرده است.
لاریجانی در روزهای گذشته خبر کاندیداتوری خود را نه تایید و نه رد کرده است.
با این حال منصور حقیقتپور، مشاور لاریجانی در این زمینه گفت: «یک آدم عاقل نباید از یک سوراخ چند بار گزیده شود. ایشان در حال بررسی است که گزیده نشود.»
تسنیم در گزارش خود تاکید کرد جبهه اصلاحات روز یکشنبه ششم خرداد جلسهای با «دستور کار نحوه حضور در انتخابات ریاستجمهوری» برگزار میکند و شورای سیاستگذاری حزب ندای ایرانیان نیز شامگاه شنبه پنج خرداد جلسهای فوقالعاده در این زمینه تشکیل میدهد.
با وجود این کاندیداهای بالقوه، کارشناسان معتقدند در نهایت خامنهای همچون گذشته همه نامزدهای معتدل و اصلاحطلب را حذف میکند اما چنین رویکردی به قیمت تشدید بیگانگی مردم با نظام و کاهش بیشتر مشارکت در انتخابات تمام خواهد شد.
در همین زمینه، حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان در یک برنامه تلویزیونی گفت: «مردم قطعا به دنبال کسی که با رئیسی زاویه دارد نمیروند بلکه سراغ افراد همسوی رئیسی میروند.»
او ادامه داد: «اگر سخن کاندیداها شبیه "شهید رئیسی" بود اما زمینه ناهمخوان داشتند، نباید ریسک کرد.»
شریعتمداری بهواسطه جایگاهش در نظام، سابقهای طولانی در پیشبینی دقیق نتایج انتخابات دستوری از جمله در سال ۸۸ و پیش از برگزاری انتخابات دارد.
از روز پنجشنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۳، افراد میتوانند برای انتخابات ریاستجمهوری اعلام نامزدی کنند و ثبتنام نامزدها تا ۱۴ خرداد ادامه خواهد داشت.
در حالی که گزینههای محتمل همچون قالیباف و جلیلی پیش روی خامنهای قرار دارند، ناظران هشدار میدهند درگیریهای درون اردوگاه محافظهکاران برای تصاحب قدرت اجتنابناپذیر است.
انتخابات پیشِ رو نه تنها سرنوشت دولت آینده بلکه حتی آینده کلیت نظام جمهوری اسلامی را تحت تاثیر قرار خواهد داد و نحوه عبور از این گردنه خطرناک، میزان بقا و ماندگاری این حکومت ۴۶ ساله را مشخص خواهد کرد.