مقصود فراستخواه، جامعهشناس با استناد به نتایج پیمایش دو موسسه گالوپ و لگاتوم وضعیت احساسات و رفاه مردم ایران را نامطلوب توصیف کرد.
فراستخواه روز دوشنبه هفتم خرداد در مصاحبه با خبرآنلاین با اشاره به آخرین رتبهبندی «شاخص رفاه» از سوی موسسه لگاتوم گفت ایران در میان ۱۶۷ کشور، در رده ۱۲۶ ایستاده است.
او افزود این رتبهبندی به دنبال بررسی شاخصهایی نظیر «امنیت و ایمنی، محیط زیست، آموزش، سلامت، شرایط زندگی، کیفیت اقتصادی و همچنین سرمایه اجتماعی» انجام شده است.
این جامعهشناس سرمایه اجتماعی را «اعتماد به یکدیگر» و همچنین «اعتماد به نهادها، سیاستهای کشور و پول ملی» دانست و هشدار داد شاخص کامیابی موسسه لگاتوم نشان میدهد «اعتماد در ایران وضعیت خوبی ندارد».
پیشتر و در اسفندماه سال گذشته، مصطفی معین، وزیر علوم در دولت محمد خاتمی از رسیدن بیاعتمادی عمومی به ۸۱ درصد خبر داد و گفت: «سیاستمداران در پایینترین سطح اعتماد عمومی قرار دارند.»
پیشتر، یافتههای یک پژوهش در ایران حاکی از آن بود که وخامت اوضاع اقتصادی به افزایش آمار نزاعهای جمعی در استانهای مختلف کشور منجر شده است.
نتایج این تحقیق در مقالهای با عنوان «رابطه شاخصهای کلان اقتصادی با نزاع جمعی» در آخرین شماره فصلنامه علمی «پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی» منتشر شد.
در این مقاله آمده است: «با نابهسامانی اقتصادی (بیسازمانی اقتصادی) به دلیل افزایش بیکاری، تورم و شکاف طبقاتی و همچنین کاهش تابآوری اجتماعی، بیثباتی ذهنی، احساس کمیابی منابع (بحران تولید، توزیع و مصرف) و احساس بیهنجاری اقتصادی، رفتارهای اجتماعی مردم، رادیکالی، خشنتر و پرخاشگرتر شده است.»
فراستخواه نسبت به افزایش قابل توجه «ضریب جینی» در ایران هشدار داد و گفت بر اساس گزارشهای جهانی، ضریب جینی در کشور از ۴۰ درصد فراتر رفته است.
ضریب جینی یک شاخص اقتصادی در رابطه با توزیع درآمدها در جامعه است و از آن برای نشان دادن نابرابری مالی و اختلاف طبقاتی در جامعه استفاده میشود.
به گفته فراستخواه، ضریب جینی در عراق حدود ۳۰ درصد و در مجارستان ۲۹ درصد است.
این جامعهشناس هشدار داد افزایش این ضریب در ایران «مخدوش شدن انسجام و همبستگی اجتماعی» را در پی خواهد داشت.
این اظهارات در حالی بیان میشوند که احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت ابراهیم رئیسی در شهریورماه ۱۴۰۲ گفته بود: «ضریب جینی که بیانگر فاصله طبقاتی است، در سال گذشته کاهش یافت؛ یعنی فاصله درآمدی ثروتمندان و فقیرترین اقشار جامعه در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ کمتر شده است.»
«فراستحواه همچنین به گزارش جهانی احساسات» که هر ساله از سوی موسسه گالوپ منتشر میشود، اشاره کرد و گفت این گزارش بررسی میکند که مردم کشورهای مختلف در طول شبانهروز با چه میزانی از تجربههای عاطفی مثبت یا منفی روبهرو میشوند. ایرانیان در این گزارس در میان ۱۰ کشوری هستند که مردمش بیشترین تجربههای منفی روزانه را دارند.
فراستخواه گفت: «گزارشهای زندگی روزمره هم نشان میدهند که مردم سر کوچکترین موارد با یکدیگر دعوا میکنند.»