مسیح علینژاد، روزنامهنگار و فعال حقوق زنان و از مخالفان برجسته جمهوری اسلامی، در نامه سرگشادهای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به برگزاری مراسم یادبود ابراهیم رئیسی در مرکز سازمان ملل متحد در نیویورک اعتراض کرد.
او در این نامه سرگشاده نوشت: «من از طرف کمپین متحد علیه آپارتاید جنسیتی مینویسم و سخنان شیرین عبادی و نرگس محمدی، برندگان جایزه صلح نوبل را تکرار میکنم تا اعتراض عمیق خود را به برگزاری مراسم یادبودی از سوی سازمان ملل برای مرگ ابراهیم رئیسی بیان کنم.»
نرگس محمدی در نامهای از زندان اوین، روز یادبود ابراهیم رئیسی در سازمان ملل را روز «گرامیداشت چوبههای دار، اعدام و کشتار جمعی مردم ایران» دانست و افزود: «خلاء جلادان و دیکتاتورها و ناقضان حقوق بشر، ملاء آزادی و پیروزی ماست. به امید پیروزی.»
شیرین عبادی نیز پیشتر در اقدامی مشابه برگزاری مراسم یادبود رئیسی در سازمان ملل را بهشدت مورد انتقاد قرار داده و گفته بود سازمان ملل با این کار، نهادهای وابسته به خود را به تمسخر نگیرد.
قرار است سازمان ملل متحد مراسم یادبودی را در روز پنجشنبه ۱۰ خرداد برای ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم که در سانحه سقوط هلیکوپتر کشته شدند برگزار کند.
روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای مرگ رئیسی و همراهانش در ایران یک دقیقه سکوت اعلام شد و پرچم سازمان ملل در مقر آن واقع در نیویورک، نیمهافراشته شد.
این اقدامات انتقادهای فراوانی را برانگیخت.
علینژاد در نامه سرگشاده خود به دبیرکل سازمان ملل متحد با یادآوری اقدامات رئیسی در نقض گسترده حقوق بشر نوشت: «احترام گذاشتن به کسی که در نقض شديد حقوق بشر دست داشته، پيامی عميقا نگرانكننده به قربانيان وحشیگری رژيم اسلامی میفرستد.»
او در این نامه از دبیرکل سازمان ملل خواست به جای برگزاری مراسم یادبود برای «قصاب تهران»، به زنان ایران بپیوندد و آپارتاید جنسیتی را بهعنوان یک جرم جنایی در تمام قوانین بینالمللی مدون کنند.
علینژاد همچنین خواستار حمایت سازمان ملل متحد از فعالان و دگراندیشان ایرانی شد.
او در نامه خود افزود: «یک دیپلماسی واقعی باید بر حقوق بشر و کرامت انسانی تاکید کند نه اینکه به کسانی احترام بگذارد که این اصول را نقض میکنند. جامعه جهانی نباید در حالی که رژیم ایران مردمش را سرکوب میکند، سکوت کند.»
سارا حسین، رییس کمیته حقیقتیاب مستقل سازمان ملل در مورد جمهوری اسلامی نیز روز دوشنبه هفتم خرداد در نامهای سرگشاده به دبیر کل این سازمان، گفت که مرگ رئیسی نباید نقض گسترده حقوق بشر در ایران را تحتالشعاع خود قرار دهد.
او نوشت: «کمیته حقیقتیاب که پس از اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ در ایران، مامور رسیدگی به جزییات و دریافت حقایق سرکوب مردم به خصوص زنان و کودکان بوده است، در آخرین گزارش خود تصریح کرد حکومت ایران در این زمینه ناقض آشکار حقوق بشر بوده و برخی اقدامات آنها مصداق جنایت علیه بشریت است.»
سارا حسین در نامه خود هشدار داد مرگ رئیسی میتواند باعث شود که جمهوری اسلامی حقوق بشر و قوانین بینالمللی را به صورت جدیتری نقض کند، حق مسلم حیات و برابری زنان و اقلیتهای مذهبی را بیش از پیش نادیده بگیرد و سیاستهای سرکوبگرانه را برای محدود کردن بیشتر زنان و دختران در ایران افزایش دهد.