بررسی دادههای فعالیت کاربران ایرانی در رسانههای اجتماعی نشان میدهد با گذشت کمتر از دو سال از فیلترینگ اینستاگرام در کشور، ۹۰ درصد کاربران آن به استفاده دوباره از این پلتفرم روی آوردهاند.
گزارش جامع منتشر شده از سوی شرکت «دیتاک» نشان میدهد اینستاگرام با در اختیار داشتن ۳۱ میلیون کاربر فعال ایرانی از مجموع ۴۶ میلیون کاربر ثبتنامی، کماکان محبوبترین رسانه اجتماعی کشور به حساب میآید.
این گزارش که به بررسی وضعیت رسانههای اجتماعی در سال ۱۴۰۲ در ایران میپردازد، نشان میدهد ۳/۷ میلیون کسبوکار فعال شامل فروشگاه و خردهفروشی در اینستاگرام مشغول فعالیت هستند.
عمده فعالیت این کسبوکارها در دو حوزه مد و پوشاک و زیبایی و سلامت خلاصه میشود.
بررسی وضعیت تعداد کاربران پیامرسان تلگرام نیز از فعالیت ۲۴ میلیون کاربر فعال ایرانی در این پلتفرم حکایت دارد.
رسانه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، با داشتن ۹۰۰ هزار کاربر فعال در جایگاه سوم پلتفرمهای محبوب اما فیلترشده در ایران قرار گرفته است.
آمار کل کاربران ثبتنام شده ایرانی در تلگرام ۶۰ میلیون و در ایکس، چهار میلیون نفر تخمین زده شده است.
در این گزارش به آمار استفاده کاربران از پیامرسان واتساپ اشارهای نشده است.
بر اساس گزارش یاد شده، رسانه اجتماعی اینستاگرام همزمان با داشتن بیشترین کاربر ایرانی، بیشترین حجم تولید محتوا را نیز در مقایسه با سایر رقبا به خود اختصاص داده است.
طبق این آمار، ۶۱ درصد کل محتوای تولیدشده در فضای رسانههای اجتماعی داخلی و خارجی در سال ۱۴۰۲ در ایران به اینستاگرام اختصاص داشته است.
تلگرام با ۱۶ درصد و ایکس با ۱۱ درصد در جایگاههای بعدی قرار دارند.
تخمینها از انتشار هشت میلیون محتوای روزانه در فضای مجازی ایران حکایت دارد.
بر این اساس پیامرسان تلگرام در زمینه انتشار محتوای سیاسی جایگاه بالاتری نسبت به اینستاگرام دارد.
محتوای سیاسی و اقتصادی ۲۳ درصد از کل محتوای فارسی در تلگرام را به خود اختصاص میدهد در حالی که این میزان برای رسانه اجتماعی اینستاگرام ۹ درصد است.
واکاوی رفتار کاربران ایرانی در رسانههای اجتماعی در سالهای گذشته بیان کننده محبوبیت پلتفرمهای فیلتر شده با وجود محدودیتهای اعمالی از سوی جمهوری اسلامی است. همین موضوع موجب شده است استفاده از پلتفرمهای خارجی فیلتر شده مانند گذشته و بدون توجه به خواست مسئولان جمهوری اسلامی، رونق داشته باشد.
نتایج یک نظرسنجی صورت گرفته در سال ۱۴۰۲ در ایران نشان میدهد بیش از ۹۶ درصد کاربران برای اتصال به اینترنت از فیلترشکن استفاده میکنند.
اسناد فاش شده از شورای عالی فضای مجازی نشان میدهد جمهوری اسلامی برنامه محرمانهای را با عنوان «دافعهبخشی در مقابله با سکوهای خارجی غیرمجاز» در دستور کار دارد که هدف از آن برخورد شدیدتر باپلتفرمهای فیلتر شده نظیر اینستاگرام، تلگرام و واتساپ است.
شورای عالی فضای مجازی در این رابطه کارگروه جدیدی متشکل از نمایندگان نهادهای امنیتی و سیاسی کشور مانند سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات تشکیل داده است که از جمله وظایف آنها «تشدید مقابله با فعالیتهای مجرمانه» و نیز «مقابله فنی» با هدف «کاهش هر چه بیشتر دسترسی به سکوهای خارجی غیرمجاز» عنوان شده است.