دونالد ترامپ، رییسجمهوری پیشین آمریکا، در یک مصاحبه پادکستی گفت که در اواخر دوران ریاست جمهوری خود آماده شده بود که در مورد همه چیز با جمهوری اسلامی «موافقت کند» زیرا به گفته او، تهران نیز در نتیجه سختگیریها و تحریمهای آمریکا «خواهان توافق» شده بود.
او روز پنجشنبه در پادکست All In گفت: «ایران ورشکسته بود. پول نداشتند. من کشورهایی را که میخواستند از ایران نفت بخرند، تحریم کردم. ولی در عین حال میتوانستم با ایران کنار بیایم و معاملهای عادلانه انجام دهیم.»
ترامپ افزود: « توافق ساده بود: ایران نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد. به جز این مساله، ما در مورد همه مسائل دیگر میتوانستیم صحبت کنیم و آنها از این گفتگو بسیار خوشحال میشدند.»
این اظهارات ممکن است برای بسیاری از ایرانیانی که مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا را دنبال میکنند، شگفتیآور یا نگرانکننده باشد، زیر فرض آنها این است که پیروزی ترامپ بر بایدن میتواند به معنای تغییر چشمگیر سیاست کاخ سفید در قبال جمهوری اسلامی و اعمال فشار بیشتر بر رهبران آن باشد.
جو بایدن و دونالد ترامپ هفته آینده در اولین مناظره ریاست جمهوری خود در آستانه انتخابات پنجم نوامبر به مصاف یکدیگر خواهند رفت.
سخنان روز پنجشنبه ترامپ، دست کم تا آنجا که به سیاست خارجی و روابط با جمهوری اسلامی مربوط میشود، میتواند چکیدهای به سخنانی باشد که در آن مناظره مطرح خواهد شد.
ترامپ در بخشی از صحبتهایش در پادکست «آل این» که به ایران مربوط میشد گفت: «من آنها (رهبران جمهوری اسلامی) را در جایی قرار دادم که شما میتوانستید با آنها مذاکره کنید. حتی یک کودک میتوانست با آنها معامله کند اما بایدن هیچ کاری نکرد.»
بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ با وعده صریح احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ پیروز شد، در حالی که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده بود.
با خروج آمریکا از برجام در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رهبران جمهوری اسلامی بهتندی به این اقدام واکنش نشان دادند و از آن پس، به برنامه هستهای خود سرعت بیشتری بخشیدهاند.
دولت بایدن در راستای احیای برجام که هنوز نیز به نتیجه نرسیده، کارزار تحریم و «فشار حداکثری» ترامپ را متوقف و حتی معکوس کرد و در واقع به رهبران جمهوری اسلامی اجازه داد نفت ایران را به قیمت ارزانتر و با استفاده از ناوگان سایه و پنهان خود به رقیب اصلی آمریکا یعنی چین بفروشد.
ترامپ در سخنان روز پنجشنبه خود گفت که در زمان او، رهبران جمهوری اسلامی میخواستند که با او به توافق برسند، اما حالا، چین هر ماه میلیاردها دلار نفت میخرد و مقابله با جمهوری اسلامی سختتر شده است.
منتقدان سیاست جو بایدن در قبال جمهوری اسلامی همچنین به این نکته اشاره میکنند که با «نرم» بودن در قبال حکومت ایران، او به تهران اجازه داد تا از فشار ترامپ خلاص شود و منابعی بیابد تا نه تنها برنامه هستهای خود را به سطح خطرناکی گسترش دهد، بلکه نیروهای نیابتیاش را نیز تقویت کند.
از نگاه این منتقدان، اگر جمهوری اسلامی همچنان تحت فشار شدید مالی باقی میماند، حماس نمیتوانست در هفتم اکتبر به اسرائیل حمله کند.
بسیاری انتظار دارند که دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی خود بیشتر بر این موضوع تاکید کند زیرا سیاست ایالات متحده در مورد ایران بهطور جدایی ناپذیری با اسرائیل و جنگ جاری در غزه و بحرانهای گسترده تر در خاورمیانه پیوند خورده است.
ترامپ در پاسخ به سوالی درباره هفتم اکتبر و حمله به اسرائیل نیز گفت: «در پایان دوره من هیچ تروری در کار نبود. بنابراین امکان نداشت که آن حمله هم در طول یک میلیون سال اتفاق افتد. ایران پولی نداشت که به حماس و حزبالله بدهد. وضع ایران خراب بود.»
دونالد ترامپ همچنین گفت که به این باور رسیده بود که جمهوری اسلامی نیز «در نهایت» به پیمان ابراهیم میپیوندد و اسرائیل را به رسمیت میشناسد. امارات متحده عربی و بحرین در زمان ریاست جمهوری ترامپ و بر اساس پیمان ابراهیم، روابط خود را با اسرائیل عادی کردند.
این اولین توافق کشورهای عربی با اسرائیل، پس از پیمان صلح اسرائیل و اردن در سال ۱۹۹۴ بود.