در نشست دورهای شورای امنیت سازمان ملل درباره نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱و برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام در روز دوشنبه ۴ تیرماه، نمایندگان ایالات متحده و تروئیکای اروپایی در سازمان ملل بر اجرای ساز و کارهای بازدارنده از جمله امکان فعال کردن مکانیسم ماشه تاکید کردند.
مکانیسم ماشه یکی از شروط توافق برجام است و در صورت فعال شدن، تمامی تحریمهای سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را به صورت خودکار بازمیگرداند. توافق اتمی موسوم به برجام، محصول ۱۲ سال گفتگو درباره برنامه هستهای ایران با حضور کشورهای عضو گروه ۱+۵ شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان بود و در تابستان ۲۰۱۵ به دست آمد.
طبق توافق برجام، هر یک از طرفهای توافق تا اکتبر سال ۲۰۲۵ میتواند با ارائه مستندات، تخطی چشمگیر از توافق را به شورای امنیت گزارش کند. در صورت رای این شورا، مکانیسم ماشه فعال میشود و تحریمها به جای خود برمیگردند.
براساس قطعنامه ۲۲۳۱، دبیر کل سازمان ملل متحد باید هر شش ماه یک بار در گزارشی به نشست عادی شورای امنیت سازمان ملل، به جزییات اجرای این قطعنامه و برجام بپردازد.
در نشست روز دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ هفدهمین گزارش آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل قرائت شد و پس از آن نمایندگان آمریکا و کشورهای اروپایی نگرانی شدید خود از گسترش فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی را بیان کردند.
نماینده آمریکا: اجازه نمیدهیم جمهوری اسلامی به سلاح هستهای دست بیابد
رابرت وود، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل گفت: «واشینگتن آماده است برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، از هر ابزاری که لازم باشد استفاده کند.»
رابرت وود با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی همچنان بیتوجه به خواست جامعه بینالمللی در مسیر توسعه فعالیتهای هستهای خود فراتر از اهداف مدنی معتبر گام برمیدارد، تاکید کرد که تهران تعمدا از فعالیتهای تأییدی و نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی سر باز میزند.
سفیر آمریکا با تاکید بر عزم واشینگتن برای حل و فصل مسائل مربوط به برنامه هستهای ایران از طریق دیپلماسی، گفت که جمهوری اسلامی در کنار پیگیری برنامههای هستهای خود با توزیع تسلیحات در منطقه و با نادیده گرفتن قطعنامههای شورای امنیت، به بیثباتی در منطقه دامن میزند.
نمایندگان سه کشور اروپایی: مکانیسم ماشه را فعال خواهیم کرد
باربارا وودوارد، سفیر دائمی بریتانیا در سازمان ملل، نیز با اشاره به امکان به کارگیری مکانیسم ماشه پیش از اکتبر ۲۰۲۵، بر عزم تروییکای اروپایی، شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان، بر به کارگیری روشهای دیپلماتیک به شرط پایبندی تهران به تعهداتش در چارچوب برجام تاکید کرد.
وودوارد با اشاره به توسعه برنامه هستهای ایران گفت این توسعه به این معنی است که تهران اکنون بیشتر از همیشه به توسعه سلاح هستهای نزدیکتر شده و این اتفاق، وضعیت منطقه و جهان را بسیار خطرناکتر میکند.
سفیر بریتانیا در سازمان ملل با اشاره به افزایش موجودی اورانیوم غنیشده ایران به بیش از ۳۰برابر محدوده تعریف شده در برجام، بر تلاش تهران بر تولید و نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر با امکان تولید اورانیوم با غلظت لازم برای ساخت سلاح هستهای، گفت که این وضعیت باید مایه نگرانی جدی در شورای امنیت باشد.
نیکلاس دوریوییر، نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز در نشست شورای امنیت با تاکید بر نقض مکرر تعهدات ایران در سالهای گذشته بر گزارشهای اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی و افزایش میزان اورانیوم غنیسازی شده اشاره و تخطی تهران را نگران کننده خواند.
او با اشاره به اینکه سطح کنونی غنیسازی ایران توجیه غیرنظامی و صلحآمیز قابل قبولی ندارد، همراه با همتای بریتانیایی خود، بر فعالسازی مکانیسم ماشه تاکید کرد.
تامس زانهزین، معاون نماینده آلمان در سازمان ملل نیز با اشاره به تخطی ۳۰ برابری ایران از میزان تعیین شده در برجام، غنیسازی اورانیوم در این سطح را به عنوان چالشی در مسیر مذاکرات با تهران دانست و همکاری نکردن جمهوری اسلامی با آژانس را هشدار دهنده خواند.
اوهمچنان باردیگر تاکید کرد که تهران باید به بازرسان مجرب آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازگشت و ادامه فعالیتهایشان را بدهد.
تهران در شهریور سال گذشته به طور یکجانبه تصمیم به لغو مجوز فعالیت شماری از بازرسان مجرب آژانس انرژی اتمی گرفت.