چهره‌های اصلاح‌طلب در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ از مسعود پزشکیان حمایت کردند. بخش بزرگی از تبلیغات آن‌ها مربوط به فشار اقتصادی سه سال دولت ابراهیم رئیسی است اما کارنامه اقتصادی آخرین دولت مورد حمایت ایشان چیست؟ به عنوان مثال، قیمت بنزین در کدام دولت سه برابر شد؟
این اعداد را دشمن یا اعضای ستاد رقیب اصلاح‌طلبان و پزشکیان ارائه نکرده‌اند بلکه گزارش عملکرد دولت دوم حسن روحانی بین سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ است که از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ثبت و ضبط شده‌اند.
فشار اقتصادی در سه سال اخیر و دولت ناکام ابراهیم رئیسی قابل انکار نیست. افزایش قیمت دلار و اینکه تورم نقطه به نقطه در دولت رئیسی رکورد زده، درست است اما تجربه مردم از آخرین دولت تحت حمایت اصلاح‌طلبان نیز تفاوت چندانی با سه سال دوره رئیسی ندارد. تنها تفاوت این است که از دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان سه سال گذشته اما دولت رئیسی هنوز تمام نشده است.
افزایش ۵۶۰ درصدی قیمت دلار
قیمت دلار در پایان سال ۱۳۹۵، سه هزار و ۶۴۵ تومان بود. اواخر اسفند ۱۳۹۹ و در پایان عمر دولت دوم روحانی، قیمت هر دلار در بازار آزاد به بیش از ۲۴ هزار تومان رسیده بود. این یعنی رشد ۵۶۰ درصدی قیمت دلار در چهار سال. یعنی به طور میانگین هر سال دولت دوم روحانی، قیمت دلار ۱۴۰ درصد افزایش داشته است.
افزایش چهار و نیم برابری نرخ تورم
نرخ تورم سالانه در سال ۱۳۹۵، برابر با ۶/۹ درصد بود. این عدد در سال ۱۳۹۶ یعنی شروع دولت دوم روحانی به ۸/۲ درصد رسید. سال ۱۳۹۷، نرخ تورم به ۲۶/۹ درصد رسید. در سال ۱۳۹۸، نرخ تورم سالانه ۳۴/۸ درصد بود و در پایان سال ۱۳۹۹، تورم سالانه به ۳۶/۴ درصد رسید.
در واقع نرخ تورم در پایان دولت دوم روحانی حدودا چهار و نیم برابر نرخ تورم در ابتدای کار دولت دوازدهم بود.
مسکن، هفت برابر
در ایران تغییرات قیمت مسکن در شهرستان‌ها معمولا تابعی از تغییرات در تهران است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت یک متر آپارتمان مسکونی در تهران در فروردین ۱۳۹۶ حدود ۴/۳۷ میلیون تومان بوده است.
این عدد بر اساس همین گزارش در فروردین سال ۱۴۰۰ به ۲۹/۳۲ میلیون تومان رسیده است.
این یعنی قیمت مسکن در چهار سال حدود هفت برابر افزایش یافته است.
نصف شدن میران تفریحات در چهار سال
نتیجه افزایش قیمت مسکن و مواد غذایی، خود را در بودجه خانوارها نشان داد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران از بودجه خانوار، در سال ۱۳۹۶ یعنی اولین سال فعالیت دولت دوم روحانی، سهم بخش «تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی» از مجموع بودجه یک خانوار شهری ۲/۹ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۰ و پایان دوره چهار ساله روحانی، به ۱/۶ درصد رسید و در واقع نصف شد.
خودرو شش برابر شد
قیمت یک دستگاه پراید ۱۱۱ صفر در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۲۲ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۲۷ میلیون تومان رسید. یعنی حدودا شش برابر شد.
پژو ۲۰۶ تیپ-۵ در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۳۹ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسید. یعنی افزایش شش‌و‌نیم برابری.
بنزین سه برابر شد
۲۴ آبان ۱۳۹۸، قیمت بنزین به شکلی غافل‌گیر کننده از هر لیتر هزار تومان به هر لیتر سه هزار تومان رسید. این جریان اعتراضاتی سراسری را رقم زد و با سرکوب گسترده معترضان، آبان خونین ۹۸ در تاریخ جمهوری اسلامی ثبت شد.
برخی مقامات دولتی سعی کردند نقش خود را در افزایش قیمت بنزین کتمان کنند.
با وجود این، نظریه‌پردازان جریان اصلاحات از جمله عباس عبدی که امروز تمام قد از پزشکیان دفاع می‌کند، در آن زمان دربست از افزایش قیمت بنزین حمایت و حتی به مجلس که طرحی برای بازگرداندن قیمت بنزین ارائه کرده بود حمله کردند.
چاپ پول، روزی ۱۹۰ میلیارد تومان
پایه پولی که بعضا از آن با عنوان چاپ اسکناس هم یاد می‌شود در واقع هر پولی شامل اسکناس، سکه و اعتباراتی است که یک بانک مرکزی منتشر می‌کند. رقم پایه پولی در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۷۹/۸۳ هزار میلیارد تومان بود. این رقم در سال ۱۳۹۹ و پایان دولت دوم روحانی به ۴۵۸/۸۹ هزار میلیارد تومان رسید.
پایه پولی طی چهار سال دوم دولت روحانی حدود ۱۵۵ درصد افزایش داشت. در واقع دولت روحانی طی چهار سال حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد؛ هر سال حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان و هر روز حدود ۱۹۱ میلیارد تومان.
نقدینگی افزایش ۱۸۰ درصدی داشت
نقدینگی که در کنار پایه پولی از عوامل موثر افزایش نرخ تورم به شمار می‌رود در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۲۵۳/۳۹ هزار میلیارد تومان بود که در فروردین سال ۱۴۰۰ و پایان دولت دوم روحانی به ۳۴۹۰/۰۷ هزار میلیارد تومان رسید. یعنی حدود ۱۸۰ درصد افزایش یافت.