رایگیری برای انتخاب جانشین ابراهیم رئیسی، رییس دولت سیزدهم در جمهوری اسلامی، از ساعت هشت صبح روز جمعه هشتم تیر در سراسر ایران آغاز شد.
انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام، ۴۰ روز پس از کشته شدن ابراهیم رئیسی در سقوط هلیکوپتر، در حالی برگزار میشود که از میان شش فرد تایید صلاحیت شده، اکنون با کنار کشیدن دو نامزد، چهار نامزد باقیمانده با یکدیگر رقابت میکنند.
مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف، چهار نامزد باقیمانده هستند. پیشتر علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضیزاده هاشمی بدون آن که از نامزد خاصی طرفداری کنند، به سود دو نامزد باقیمانده از جناح موسوم به اصولگرا از رقابتها کنار کشیده بودند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در اولین دقایق رایگیری در مقابل خبرنگاران رای خود را به صندوق انداخت و گفت: «روز انتخابات برای ما ایرانیها روز نشاط و شادی است.»
او بار دیگر بیتوجه به تمامی اعتراضات به سرکوب سیاسی، وضعیت نامناسب اقتصادی و آزاد و رقابتی نبودن انتخابات، مردم را به حضور در پای صندوقهای رای دعوت کرد و گفت: «دوام و قوام و عزت و آبروی جمهوری اسلامی در دنیا متوقف به حضور مردم است. برای اثبات صحت و صداقت نظام جمهوری اسلامی حضور مردم لازم و واجب است.»
این در حالی است که حتی به گفته خود نامزدها در جریان مناظرات تلویزیونی، فضای انتخاباتی در جامعه وجود ندارد.
انتخابات این دوره در حالی برگزار میشود که بسیاری از تشکلهای دانشجویی، صنفی و مدنی، احزاب و گروههای سیاسی، فعالان سیاسی و مدنی، زندانیان سیاسی، خانوادههای دادخواه و شهروندان ایرانی اعلام کردهاند این «انتخابات نمایشی» را تحریم میکنند.
دو دوره قبلی انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۲ و ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ شاهد کمترین میزان مشارکت مردم در پای صندوقهای رای بودند.
وزارت کشور اعلام کرده است در این دوره ۵۸ هزار و ۶۴۰ شعبه رایگیری در سراسر ایران تعیین شده است.
بر اساس آمار رسمی منتشر شده در رسانههای داخلی، ۶۱ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۳۲۱ نفر واجد شرایط رای دادن در داخل و خارج کشور هستند.