فعالیت موشک ماهوارهبر فالکون-۹ شرکت اسپیسایکس پس از شکست در ماموریت اخیرش و نابودی محموله ماهوارههای استارلینک، روز جمعه ۲۲ تیر از سوی اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده (FAA) متوقف شد.
این راکت که در صنعت فضایی جهان نقشی ویژه داشته است، اولین شکست خود را در بیش از هفت سال فعالیت تجربه کرد و زمینگیر شد.
شامگاه پنجشنبه فالکون-۹ با محمولهای از ۲۰ ماهواره استارلینک، از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا پرتاب شد اما حدود یک ساعت بعد، احتراق مرحله دوم راکت انجام نشد.
ماهوارههای استارلینک آزاد شدند اما بهجای مدار پایدار و بلندمدت، در مداری بسیار نزدیک به زمین قرار گرفتند که این در نهایت باعث میشود به زودی وارد جو زمین شوند و بسوزند.
ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیسایکس روز جمعه در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که تلاش برای روشن کردن دوباره موتور «به دلیلی که هنوز نامشخص است» منجر به انفجار غیرمترقبه آن شد.
اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده در پی این اتفاق اعلام کرد تا زمانی که اسپیسایکس علت نقص و شکست را بررسی و رفع نکند و تاییدیه این اداره را نگیرد، راکت فالکون-۹ متوقف و زمینگیر خواهد ماند.
بسته به پیچیدگی مشکل و برنامه اسپیسایکس برای رفع آن، چنین فرآیندی ممکن است از چندین هفته تا چند ماه طول بکشد.
فالکون-۹ تنها راکت آمریکایی است که میتواند خدمه ناسا را به ایستگاه فضایی بینالمللی بفرستد.
ناسا ماموریت فضانوردی بعدی خود را در ماه آگوست با استفاده از کپسولی از اسپیسایکس برنامهریزی کرده بود که روی این راکت قرار میگیرد.
ماموریت ناموفق فعالترین موشک جهان در شامگاه ۲۱ تیر، به رشته موفقیتهای بیش از ۳۰۰ ماموریت پیدرپی اسپیسایکس پایان داد.
در این مدت مجموعه تحت نظر ماسک توانسته بود بر صنعت پرتاب فضایی مسلط شود.
بسیاری از کشورها و شرکتهای فضایی برای ارسال ماهوارهها و فضانوردان خود به فضا، به شرکت خصوصی اسپیسایکس متکی هستند که ارزش آن حدود ۲۰۰ میلیارد دلار است.
ماسک اعلام کرد که اسپیسایکس در حال بهروزرسانی نرمافزار ماهوارههای استارلینک و افزایش قدرت موتورهای پیشران داخلی ماهوارههاست تا از ورود دوباره آنها به جو زمین و سوختنشان جلوگیری کند.
او گفت برخلاف قسمتی از سریال علمی-تخیلی Star Trek، احتمالا این ایده کار نخواهد کرد اما به امتحان کردنش میارزد.
اسپیسایکس شامگاه جمعه در ایکس نوشت که این ماهوارهها «هیچ تهدیدی برای عموم مردم ندارند».
این شرکت تخمینی از زمان ورود ماهوارهها به جو زمین که به شکل خطوط نوری در سراسر آسمان ظاهر خواهد شد، نداده است.
ماسک این اتفاق را شبیه تماشای ستارههایی در حال سوختن دانست.
اسپیسایکس اعلام کرد ارتفاع این ماهوارهها به حدی کم است که گرانش زمین با هر مدار آنها را پنج کیلومتر به جو نزدیکتر میکند و این، تاییدی بر نابودی کاملشان هنگام ورود به جو زمین است.
ناسا روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد تمام ماموریتهای فالکون-۹ اسپیسایکس را رصد میکند.
یک سخنگوی آژانس فضایی آمریکا گفت اسپیسایکس اطلاعات لازم را ارائه داده و ناسا در فرآیند بررسی و تحقیقات برای شناسایی مشکل و راهحلهای آن حاضر است.
اسپیسایکس اعلام کرد شکست مرحله دوم ماموریت اخیر بعد از آن رخ داد که مهندسان، نشت اکسیژن مایع را بهعنوان یکی از سوختهای استفاده شده در راکت شناسایی کردند.
این حادثه در سیصد و پنجاه و چهارمین ماموریت فالکون-۹ رخ داد و نخستین شکست از زمان انفجار سکوی پرتاب آن در سال ۲۰۱۶ بود که منجر به از دست رفتن موشک و محموله ماهواره ارتباطی آن شد.
این شکست احتمالا باعث میشود اسپیسایکس نتواند با سرعت بیشتری نسبت به قبل، پرتابهای فالکون-۹ را انجام دهد.
در سال گذشته میلادی این موشک ماهوارهبر ۹۶ بار پرتاب شد که بیشتر از کل تعداد پرتابهای سالانه هر کشور دیگری بود.
به عنوان مثال، چین که رقیب فضایی آمریکاست، در سال ۲۰۲۳ با استفاده از راکتهای مختلف تنها ۶۷ ماموریت انجام داد.
اسپیسایکس از سال ۲۰۱۸ تاکنون حدود هفت هزار ماهواره استارلینک با طرحهای مختلف را برای شبکه اینترنت پهنای باند جهانی خود به فضا پرتاب کرده است.
تحلیلگران معتقدند ارزش ماهوارههایی که در ماموریت شکستخورده شامگاه پنجشنبه بودند، دستکم ۱۰ میلیون دلار است.