نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی، در دهمین سالگرد دوری از کیانا و علی، دو فرزندش، نامهای از اوین منتشر کرد و گفت در میدان مبارزه، مقاومت و زندگی، «مادرِ زندانی، نماد و نشان سرپیچی است».
در بخشی از این نامه که صبح روز ۲۶ تیر در صفحه اینستاگرامی نرگس محمدی منتشر شد، آمده که در ایران، مادر زندانی نمادِ سرپیچی از فرمان حکومت استبدادی، سنت برگرفته از دین و پدرسالاری، نشستن در جایگاه تعیین شده در خانواده و معیارهای ارزشگذاری شده برای سلطهپذیری است.
نرگس محمدی «مادر زندانی» را «نابهجایی قدرت در میدان سرپیچی» و آهنگِ مبارزه، ایستادگی و زندگی توصیف کرد.
او به توصیف صبحگاه ۲۶ تیر ۹۴ در بند سیاسی عقیدتی زنان زندان اوین و لحظاتی پرداخت که میدانست هواپیمای کیانا و علی که آن زمان خردسال بودند ایران و او را را برای «زمانی نامعلوم» ترک میکند.
کیانا و علی رحمانی ۱۸ آذر سال گذشته و یک روز پیش از برگزاری مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی، در نشستی مطبوعاتی شرکت کردند و چندین بار گفتند به دلیل شرایط حاکم بر ایران و وضعیت مادرشان در مبارزه با حکومت، ممکن است دیگر هیچوقت او را نبینند.
روز نوزدهم آذر جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ میلادی به دلیل مبارزه محمدی با «ظلم بر زنان ایرانی و تلاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه» به او اهدا شد.
محمدی در نامه امروز خود نوشت همچون هزاران مادر زندانی از حکومتی سرپیچی کرد که به نام دینسالاری آمد، به دیوسالاری نائل شد و در نهایت دیو ستم، سلطه، تبعیض و استبداد را بر ایران سالار کرد.
این فعال حقوق بشر زندانی از تلاش زنان و مادران معترض و مبارز برای نشان دادن ناروا بودن «ستم، سلطه و تبعیض» بر خود و ایستادگیشان در خط مقدم گفت.
او در پایان نامه خود نوشت: «امیدوارم کودکانم بدانند من نیز چون همه مادرانِ زندانی گرچه یک "نابهجا و نشاندار سرپیچی"، اما مادری عاشق بودم که موج سهمگین حسرت کودکانش همچنان بر قلبش میکوبد.»
علی و کیانا، فرزندان نرگس محمدی، نزد پدرشان در فرانسه زندگی میکنند و نرگس محمدی بارها در دورههای مختلف زندان از تماس تلفنی با آنان محروم شده است.
مصطفی نیلی، وکیل نرگس محمدی روز ۲۹ خرداد تایید کرد شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب تهران حکم یک سال حبس اضافی به اتهام «تبلیغ علیه نظام» را برای این فعال حقوق بشر صادر کرده است.
با احتساب این حکم جدید، میزان حبس قابل اجرای محمدی در پروندههای مختلف مجموعا به ۱۳ سال و سه ماه زندان رسید.