بشار اسد، رییس پیشین حکومت سوریه، دوشنبه ۲۶ آذر در بیانیه‌ای، مخالفان مسلح حاکم بر این کشور را «تروریست» خواند و گفت مایل به ترک سوریه نبوده اما روس‌ها او را از کشور خارج کردند. این نخستین واکنش اسد به تحولات اخیر سوریه پس از خروجش از این کشور به شمار می‌رود.
او در این بیانیه تاکید کرد تا نخستین ساعات یک‌شنبه هشتم دسامبر (۱۸ آذر) در دمشق حضور داشته اما پس از «نفوذ نیروهای تروریستی» به پایتخت، با هماهنگی «متحدان روسی» به لاذقیه منتقل شده تا «نظارت بر عملیات جنگی» را از آنجا دنبال کند.
اسد افزود: «هنگامی که صبح به پایگاه هوایی حمیمیم رسیدیم، کاملا مشخص شد که نیروهای ما از تمام خطوط نبرد عقب‌نشینی و آخرین مواضع ارتش سقوط کرده‌اند. با ادامه وخامت اوضاع میدانی در منطقه، پایگاه نظامی روسیه نیز هدف حملات مداوم پهپادی قرار گرفت.»
رییس‌جمهوری پیشین سوریه ادامه داد به دنبال این رویدادها، روسیه عصر هشتم دسامبر دستور تخلیه فوری این پایگاه را صادر کرد.
جنگ داخلی سوریه که با تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم این کشور علیه حکومت اسد در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بیش از ۵۰۰ هزار کشته و شش میلیون آواره بر جای گذاشت.
ورود داعش از یک سو و نیروهای حامی حکومت اسد، نظیر سپاه پاسداران، روسیه و حزب‌الله از سوی دیگر به مناقشه سوریه، علاوه بر تلفات جانی، اقتصاد این کشور را به ویرانی کشاند و زیرساخت‌های آن را به شکل گسترده‌ای تخریب کرد.
در نهایت مخالفان مسلح اسد در یک عملیات غافلگیرکننده ۱۱ روزه که از ادلب و حلب آغاز شد، توانستند به پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان دهند.
اسد در ادامه بیانیه خود اعلام کرد در هیچ برهه‌ای در تحولات اخیر سوریه به فکر فرار از کشور یا پناهندگی نبوده و هیچ پیشنهادی نیز در این خصوص به او ارائه نشده بود.
او گفت از آغاز درگیری‌ها در سوریه، «در کنار افسران و سربازان ارتش در خط مقدم نبرد در فاصله چند متری تروریست‌ها، در خطرناک‌ترین میدان‌های جنگ ایستاده» و برای او تنها گزینه موجود «ادامه نبرد علیه حملات تروریستی» بوده است.
اسد تاکید کرد هیچ‌گاه «مقاومت» در فلسطین و لبنان را رها نکرده و «به متحدانی که در کنار او ایستاده‌اند، خیانت نکرده است».
او افزود: «تعلق عمیق من به سوریه و مردمش تحت هیچ شرایطی متزلزل نمی‌شود؛ تعلقی که سرشار از امید به آزادی و استقلال دوباره سوریه است.»
اسد پس از خروج از سوریه، به مسکو گریخت. مقام‌های روسیه اعلام کردند به دلایل «بشردوستانه» به او پناهندگی داده‌اند.
فایننشال تایمز ۲۶ آذر گزارش داد اسد در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۲۵۰ میلیون دلار پول نقد از بانک مرکزی سوریه به مسکو منتقل کرده است.
اسد در دوران حکومتش بر سوریه به نقض گسترده حقوق بشر، سرکوب معترضان، شکنجه و ناپدیدسازی قهری متهم بود. با سقوط اسد، درهای زندان نظامی مخوف صیدنایا در حومه دمشق گشوده شد و هزاران خانواده برای یافتن عزیزانشان به این مکان هجوم آوردند.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر سقوط اسد را «محصول یک نقشه مشترک» آمریکایی و اسرائیلی خواند و گفت سوریه از مخالفان پس گرفته می‌شود.
ناظران تحولات اخیر سوریه را ضربه‌ای به نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی می‌دانند و معتقدند پایان پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.
نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، ۲۴ آذر در یک سخنرانی تلویزیونی اذعان کرد این گروه پس از سرنگونی بشار اسد «مسیر تامین تدارکات نظامی خود از طریق سوریه» را از دست داده است.