فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران، در جریان کنفرانس خبری هفتگی سهشنبه اعلام کرد دولت تصمیم دارد پایتخت را به مکران در سواحل جنوبی کشور منتقل کند.
به گفته سخنگوی دولت، انتخاب مکران به عنوان مکان پایتخت جدید ایران هنوز قطعی نیست و بررسیها در این باره هنوز ادامه دارد اما پایتخت جدید «قطعا در جنوب» کشور خواهد بود.
مهاجرانی گفت این بررسیها در دو شورا انجام میشود که وظیفه یکی از آنها، ارزیابی مشکلات پایتخت است و شورای دوم بر «اقتصاد دریامحور» متمرکز است و از جمله ظرفیتهایی که برای این هدف در منطقه مکران مورد نیاز است را بررسی میکند. به گفته او ظرفیتهای زیستی هر منطقه نشان میدهد که چقدر میشود برای گسترش فعالیتها در آن منطقه تمرکز کرد.
مکران، منطقهای است که در جنوب شرقی ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و سواحل آن از بلوچستان پاکستان در غرب تا مرزهای عمان به طول ۹۰۰ کیلومتر امتداد دارد.
بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران در این منطقه قرار دارد و سواحل مکران بهجز ذخایر نفت و گاز، قابلیتهای کشاورزی و شیلات هم دارد.
محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان، دوشنبه درباره انتقال پایتخت گفته بود: «امروز بحث ساماندهی مرکز سیاسی به صورت جدی مطرح است و اگر به این نتیجه برسیم به دلیل محدودیتهایی که در ارایه خدمات به مردم تهران با آن مواجه هستیم، یکی از نقاطی که به صورت جدی مطرح است، مکران است.»
یک پروژه متفرقه و پرهزینه
مسعود پزشکیان، رییسجمهور، پیش از این با گفتن اینکه عدم تعادل بین منابع مالی و هزینههای تهران غیرقابل تحمل است، از انتقال پایتخت حمایت کرد و بحث درباره مکانیابی برای پایتخت را دوباره برانگیخت.
در حالی که مسئولان بر مزایای استراتژیک و اقتصادی این تغییر تاکید میکنند، منتقدان نگران نیازهای مالی و لجستیکی عظیمی هستند که برای این جابهجایی احتمالی لازم است.
«محمدصالح جوکار»، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی در واکنش به انتقال پایتخت ایران به مکران به فرارو گفت: «انتقال پایتخت به مکران امکان ندارد. چه کسی پایتخت سیاسی را به مکران میبرد؟ چون پایتخت سیاسی باید در جایی باشد که دسترسی همگان به آن وجود داشته باشد.»
علی قلهکی، فعال رسانهای و اصولگرا که به دلیل ارتباطات نزدیک با نهادهای امنیتی ایران شناخته میشود در واکنش به صحبتهای مهاجرانی و عارف در شبکه ایکس نوشت: «بازسازی ورزشگاه آزادی، ۱۸ ماه زمان و ۱۹۰۰ میلیارد تومان هزینه دربردارد. انتقال پایتخت چقدر زمان و چه میزان پول نیاز دارد؟! برآوردِ ۲۵ سال زمان و ۲۳ میلیارد دلار هزینه شوخی است! بروید بالای یک قرن زمان و صدها میلیارد دلار پول!»
انتقال پایتخت؛ بحثی ۴۰ ساله
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، با اشاره به اینکه موضوع انتقال پایتخت موضوع جدیدی نیست و بیش از سه دهه است این مساله موضوع بحث است و مسالهای فوری نیست، گفت «استان تهران به جهت افزایش جمعیت، نگرانیهایی از منظر ظرفیتهای زیستی مثل آب دارد.»
بحثهای مربوط به انتقال پایتخت ایران، در همه دولتهای ایران که پس از پایان جنگ ایران و عراق بر سر کار بودهاند مطرح شده است، اما همواره به دلیل محدودیتهای مالی، بیثباتی سیاسی و چالشهای لجستیکی متوقف شدهاند.
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، عمدتا به دلیل نگرانیها از آسیبپذیری تهران در برابر زلزله، این بحث برای مدتی شدت گرفت.
در دوره ریاستجمهوری حسن روحانی، او با صحبت از رشد غیرقابل تحمل جمعیت شهر و مشکلات زیستمحیطی رو به افزایش آن دوباره به این بحث دامن زد.