رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه گفت پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در مناقشه قرهباغ فرصتی برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه است.
اردوغان روز دوشنبه سوم مهرماه در دیدار با الهام علیاف، همتای آذربایجانی خود در منطقه خودمختار نخجوان آذربایجان، موفقیت باکو در قرهباغ را مایه افتخار ترکیه خواند.
او همچنین از ارمنستان خواست در جهت حفظ صلح در منطقه «گامهای صادقانه» بردارد.
این در حالی است که نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان روز یکشنبه دوم مهرماه با انتقاد از مواضع روسیه در قبال بحران قرهباغ، گفت کشورش در سیاست خارجی خود تجدید نظر خواهد کرد.
پاشینیان در یک سخنرانی تلویزیونی خطاب به مردم ارمنستان، توافقنامههای امنیتی میان ایروان و مسکو را «غیرموثر» خواند.
او افزود پیمان امنیتی که ایروان در آن حضور دارد، نتوانسته است منافع ملی و امنیت ارمنستان را تامین کند.
اشاره پاشینیان به سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) است. این ائتلاف نظامی سال ۲۰۰۲ به ابتکار روسیه تشکیل شد و شش کشور بلاروس، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و روسیه در آن عضویت دارند.
مطابق این پیمان که کارکردی مشابه ناتو دارد، در صورتی که حملهای نظامی به یکی از کشورهای عضو صورت گیرد، سایر اعضا متعهد به حمایت از آن کشور هستند.
نخست وزیر ارمنستان همچنین گفت که کشورش هیچگاه تعهدات خود نسبت به متحدانش را زیر پا نگذاشته و به آنها «خیانت نکرده است».
او تاکید کرد ایروان سیاستهای امنیتی خود را تغییر خواهد داد و از این پس با شرکایی همکاری خواهد کرد که حاضرند در راستای منافع دوجانبه قدم بردارند.
مقامهای کرملین با رد این اتهامها میگویند سوءمدیریت پاشینیان باعث بغرنج شدن بحران قرهباغ شده است.
امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه نیز روز یکشنبه با اشاره به مناقشه قرهباغ گفت که پاریس نگران «تمامیت ارضی» ارمنستان است.
او همچنین حکومت باکو را به «تهدید» مرزهای ارمنستان متهم کرد.
ماکرون روسیه را «همدست» آذربایجان خواند و گفت ترکیه نیز همواره «حامی» اقدامات حکومت باکو بوده است.
همزمان هزاران نفر از ارامنه ساکن منطقه قرهباغ کوهستانی با ترک این منطقه وارد ارمنستان شدند.
دیوید بابایان، مشاور رییس جمهوری خودخوانده آرتساخ روز دوم مهرماه گفت اکثریت قریب به اتفاق جمعیت ۱۲۰ هزارنفری ارامنه قرهباغ تمایل ندارند به عنوان بخشی از کشور آذربایجان زندگی کنند.
باکو اما میگوید قصدی برای آسیب رساندن به ارامنه قرهباغ ندارد و حقوق آنها را به عنوان «شهروند» به رسمیت خواهد شناخت.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان سه سال پیش و پس از حدود سه دهه، بار دیگر با یکدیگر درگیر شدند و پس از چندین هفته، آتشبسی تحت حمایت مسکو امضا شد.
بر اساس توافقات صورت گرفته، آذربایجان موفق شد بخشهای بزرگی از قرهباغ را تحت کنترل خود درآورد.
با این حال، تنشها بین باکو و ایروان پس از آن همچنان ادامه داشت و هر از گاهی به درگیری نظامی منجر میشد.
قرهباغ بر اساس قوانین بینالمللی بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته میشود، اما اکثریت جمعیت در این منطقه را ۱۲۰ هزار ارمنی تشکیل میدهند. این منطقه در جنگ اوایل دهه ۱۹۹۰ بین دو کشور از کنترل جمهوری آذربایجان خارج شد.